ازدیاد گردو از طریق قلمه
تکثیر گردو درنهالستان
مشخصات تعدادی از ژنوتیپ های امید بخش گردو :
ازدیاد گردو از طریق بذور آپومیکس (نامیزیده) :
مزایای کشت بذر
مشخصات کلی تعدادی از ارقام تجاری گردوی ایرانی
پاین Payne
از نظر تاریخ برگ دهی رقم پاین Payne یک رقم زود برگ ده است و به عنوان رقم مرجع مورد استفاده قرار می گیرد که تاریخ برگ دهی سایر ارقام با آن مقایسه می شود. بنابراین برای مناطق با خطر بروز سرمای دیررس و مناطق سرد مناسب نیست. اما دارای میوه متوسط تا کوچک است، پوشش شکاف دانه کامل، از نظر تاریخ برداشت زودرس، تیپ تشکیل جوانه های بارده 90 درصد جانبی و به علت زود برگ ده بودن به بلایت باکتریای خیلی حساس است . بنابراین در مناطق با رطوبت نسبی بالا برای کشت توصیه نمی شود.
پاین زودرس بوده و عملکرد بالایی دارد. دوره گرده افشانی پاین به خوبی با دوره پذیرش گل های مادگی همزمانی دارد، و باغات رقم پاین اغلب بسیار بارور هستند.
پاین، به عنوان یک رقم زودرس، معمولا در نیمه اول شهریورماه و تا اواخر شهریور برداشت می شود. پاین میوه هایی متوسط با وزن تقریبا 7/5 گرم مغز تولید می کند. میوه ها بادامی شکل با متوسط 50 درصد مغز، که 50 تا 70 درصد آن دارای رنگ روشن است. اما بعضی گردوهای رقم پاین در اوایل فصل با پوست عرضه می شوند.
درختان پاین اندازه متوسطی داشته و شکل آن گرد است. تقریبا پر رشد است. هرس متوسط تا سنگین در زمانی که درختان جوان هستند لازم دارد تا از رشد زیاد آنها جلوگیری شود. یک باغ بالغ بدون اجرای یک برنامه هرس مناسب نمی تواند توان باردهی خود را حفظ کند. فواصل درختان معمولا 5/7×9 متر در دره مرکزی و فواصل کاشت 7/6×5/7 متر در سان بنیتو کانتی دیده می شود. پاین به بیماری باکتریایی بلایت حساس است.
هارتلی Hartely
این رقم نسبتا محصول کافی تولید می کند، تاریخ برگ دهی 16 روز بعد از رقم پاین، دارای میوه درشت با کیفیت خوب، پوشش شکاف دانه کامل، تاریخ برداشت نسبتا دیر، مغز دانه درشت (6/5 گرم) و رنگ روشن دارد، اندازه درخت متوسط تا بزرگ، تیپ رشد نسبتا گسترده و به خاک های حاصلخیز برای رشد مناسب نیاز دارد و در مناطق سرد و جاهایی که فصل رشد کوتاه است فرصت کافی برای رشد پیدا نمی کند و تا حدودی به بلایت باکتریایی و کرم سیب حساس است، تیپ تشکیل جوانه های بارده عمدتا انتهایی و نهایتا به گرده زاهای دیرگلده مانند ارقام فرانکت و یا آمیگو نیاز دارد.
عملکرد درختان بالغ هارتلی می تواند بسیار خوب باشد اما هارتلی نسبت به چندلر دیرتر شروع به باردهی می کند برای اینکه در رقم هارتلی تنها 5 تا 10 درصد جوانه های جانبی بارده هستند و رنگ مغز آن روشن است.
چندلر Chandler
رقمی پر محصول، تاریخ برگ دهی 18 روز بعد از رقم پاین، دارای میوه درشت و با کیفیت خوب، پوشش شکاف دانه کامل، تاریخ برداشت نسبتا دیر، مغز دانه عالی با 90 درصد رنگ روشن، اندازه درخت متوسط و تیپ رشد نسبتا راست، تیپ تشکیل جوانه های بارده 80 تا 90 درصد جانبی و نهایتا گرده زای مناسب آن ارقام گردوی شارج فرانکت یا سیسکو هستند.
هوارد howard
رقمی پر محصول، تاریخ برگ دهی 15 روز بعد از رقم پاین، دارای میوه درشت و با کیفیت خوب، پوشش شکاف دانه کامل، تاریخ برداشت متوسط تا نسبتا دیر، کیفیت مغز دانه عالی با 90 درصد رنگ روشن، اندازه درخت متوسط و تیپ رشد نسبتا راست، تیپ تشکیل جوانه های بارده 80 تا 90 درصد جانبی و نهایتا گرده زای مناسب آن ارقام شارج فرانکت یا سیسکو هستند. درخت نسبتا قوی و مناسب برای کشت ردیف درختان پر چین است.
سر Serr
محصول این رقم به دلیل ریزش گل های ماده تحت تاثیر قرار می گیرد اگرچه ممکن است سایر ارقام نیز تحت تاثیر ریزش گل های ماده باشند اما شدت حساسیت در این رقم بیشتر است. تاریخ برگ دهی چند روز بعد از رقم پاین و تقریبا یک رقم زود برگ ده است بنابراین برای مناطق یا خطر بروز سرمای دیررس مناسب نیست، دارای میوه درشت با یفیت خوب که مغز نیز خوب پر می شود، پوشش شکاف دانه کامل، تاریخ برداشت نسبتا دیر، متوسط مغز 6 گرم و رنگ روشن دارد، اندازه درخت متوسط تا بزرگ درختانی پر رشد هستند که همه ساله به هرس سبک نیاز دارد و در خاک های حاصلخیز و با زهکش مناسب رشد بسیار زیاد و غیر قابل کنترل دارد، بر خلاف سایر ارقام زود برگ ده تا حدودی به بلایت باکتریای متحمل است، تیپ تشکیل جوانه های بارده 30 تا 50 درصد جانبی و نهایتا گرده زاهای متوسط گل ده مانند ارقام و تاهاما و چیکو برای این رقم مناسب هستند.
سان لند Sunland
یک رقم زود برگ ده که محصول زیاد و دانه درشت تولید می کند. مانند سایر ارقام زود گل ده به شرایط مربوط و بارندگی مستمر در بهار جهت ابتلا به بیماری بلایت بسیار حساس است لذا برای چنین مناطقی توصیه نمی شود. تیپ تشکیل جوانه های بارده 80 درصد جانبی، درصد مغز 58 درصد است و میانگین وزن مغز 9/9 گرم گزارش شده است. این رقم در گروه ارقام دیررس است.
سیسکو Cisco
یک رقم دیر برگ ده است که ظهور برگ ها 30 روز بعد از پاین اتفاق می افتد، تیپ تشکیل جوانه های بارده جانبی، و دارای قابلیت تولید گرده برای ارقا چندلر و هوارد است. تاریخ برداشت محصول سه هفته بعد از پاین، تیپ رشد مانند چیکو و پدرو نسبتا کوتاه و نغمه سراست است. رنگ پوست چوبی تا حدودی روشن و اندازه میوه و مغز اندکی از فرانکت بزرگ تر است اما رنگ مغز متغیر است که آن را به منابع گرده زای چندلر و هوارد نسبت می دهند.
وینا Vina
وینا یک رقم حاصل از تلاقی ارقام پاین و فرانکت است، تاریخ برگ دهی 7 روز بعد از پاین، یک رقم پر محصول، قدرت رشد درخت زیاد است اما با یک برنامه خوب هرس می توان آن را کنترل کرد، تیپ تشکیل جوانه های بارده 80 تا 90 درصد جانبی دارای باردهی منظم ازقام گرده زای مناسب این رقم در گروه ارقام متوسط گل مانند تاهاما و چیکو و ارقام نسبتا جدید مانند چندلر و هوارد است، تاریخ برداشت این رقم زود تا متوسط است درصد مغز 48 درصد و متوسط وزن مغز 6/5 رم و رنگ مغز تا 60 درصد روشن است. به بیماری بلایت حساس است اما مقدار حساسیت کمتر از ارقام اشلی و پاین است.
چیکو chico
این رقم دارای درختانی با جثه کوتاه هستند بنابراین امکان کاشت آن در محوطه های مسکونی وجود دارد، تیپ تشکیل جوانه های بارده 80 تا 90 درصد جانبی و یکی از ارقام پر بارده و زودرس است، مانند سایر ارقام برگ ده به بلایت باکتریایی حساس است، میوه ها نسبتا کوچک و وزن متوسط مغز 5 گرم است، درصد مغز 47 درصد و با کیفیت خوب است، ارقام گرده زای این رقم پاین، سر و وینا است.
فرانکت شارج Franquette
این رقم دارای درختانی بزرگ، پر رشد و با تیپ رشد راست است، اندازه میوه کوچک است ولی کیفیت خوب و مغز با رنگ روشن دارد. ارقام گرده زای این رقم هارتلی و چندلر است.
اشلی Ashley
این رقم از برنامه اصلاح گردو، درختان کوتاه دارد و برای کنترل میزان رشد به هرس خوب نیاز دارد یک رقم پر محصول و تیپ تشکیل جوانه های بارده 90 درصد جانبی، تاریخ برگ دهی مانند پاین و در گروه ارقام زود برگ ده قرار دارد و زودرس است. مانند سایر ارقام زود برگ ده به بلایت باکتریایی حساس است لذا برای مناطق مرطوب با بارندگی مستمر و سرمای دیررس بهاره به جهت حساسیت به بیماری بلایت و خسارت سرمازدگی توصیه نمی شود.
پدرو Pedro
این رقم دارای درختانی با جثه کوتاه هستند بنابراین امکان کاشت آن در محوطه های مسکونی وجود دارد و ارتفاع رشد آن به 9 متر می رسد. نیاز سرمایی این رقم بسیار کم و حدود 400 ساعت است، کیفیت میوه خوب است و از نظر مصرف کننده دارای عطر و طعم خوبی است وزن متوسط مغز 5/6 گرم و درصد مغز 48 درصد است .
فرانکت Franquette
یک رقم معروف فرانسوی است و حدود 75 تا 85 درصد باغات فرانسه را این رقم تشکیل می دهد. تیپ تشکیل جوانه های بارده انتهایی و به هرس سبک نیاز دارد، دیر برگ ده است ، میزان تولید محصول متوسط است اما کیفیت میوه بسیار عالی است، این رقم تا حدودی خود بارور است و باردهی آن از سال 3 تا 5 شروع می شود یک رقم دیررس است، میوه ها متوسط تا بزرگ، پوسته چوبی با رنگ زرد روشن و طعم میوه خاص است.
فرنور Fernor
از ارقام نسبتا جدید فرانسه، دیر برگ ده، زود بار ده، تیپ تشکیل جوانه های بارده جانبی زیاد و دارای میوه های بزرگ و با کیفیت عالی و دیررس است. در شرایط فرانسه درختان 6 ساله 1 تن و درختان بالغ 4 تا 5 تن محصول تولید می کند.
سولانو solano
این رقم تارخ برگ دهی آن 7 روز بعد از پاین و 10 روز قبل از چندلر است، اندازه درخت مشابه رقم چندلر است، تیپ تشکیل جوانه های بارده 100 درصد جانبی حساسیت به بلایت باکتریایی در این رقم کمتر است، محصول زیاد با مغز روشن تولید می کند میوه های یکنواخت با پوشش پوست چوبی خوب، شکل تخم مرغی که مغز به راحتی از پوست چوبی جدا می شود وزن متوسط مغز 8 گرم است، درصد مغز 55 درصد است. ارقام مناسب گرده زا، ارقام چندلر و تولار و هوارد است .
استن Stan
این رقم از مناطقی که برای سرمای دیر رس بهاره تحت مطالعه بوده گزینش و معرفی شده است، یک رقم دیر برگ ده و دیر گل است. میوه مستطیلی شکل، کوچک تا متوسط، سطح میوه صاف و رنگ خوبی دارد. کیفیت مغز میوه خوب و با رنگ روشن اما خیلی گوشتی نیست و درصد مغز 46 درصد است.
اورکا Eureka
هنوز از نظر اقتصادی اهمیت دارد. جوانه های جانبی آن بارور نیستند، بنابراین نسبت به ارقام جدید با درصد بالای جوانه های جانبی بارده، دیرتر به باردهی می رسد. میوه ها سنگین با مغزهایی حدود 7/7 گرم است. پوست استخوانی اورکا سنگین بوده و به خوبی بسته است و 50 درصد مغز دارد. تنها حدود 40 درصد مغز رنگ روشن دارد، و مغز اورکا حساس به گرما است.
درختان اورکا بزرگ هستند و معمولا با فواصل 5/10 تا 15 متر کاشته می شوند. اورکا یک رقم زود برگ ده است که تاریخ برگ دهی حدود 10 روز بعد از پاین است مانند سایر ارقام زود برگ ده به شرایط مربوط و بارندگی مستمر در بهار جهت ابتلا به بیماری بلایت بسیار حساس است. تاریخ برداشت زود تا متوسط ، اندازه میوه متوسط، مستطیلی شکل و کشیده است پوشش پوسته چوبی خوب و دارای درختان بزرگ با تیپ رشد گسترده است.
فورد Forde
زود بارده و تاریخ برگ دهی 5 روز زودتر از چندلر و تاریخ برداشت میوه 5 روز زودتر از این رقم است، تیپ تشکیل جوانه های بارده 100 درصد جانبی، میوه تخم مرغی شکل مغز میوه درشت با رنگ روشن و 54 درصد مغز، این رقم برای وینا و سکستون به عنوان گرده زا استفاده می شود و گرده زاهای مناسب این رقم نیز ارقام پاین، وینا و سر است.
جیلت Gillet
این رقم از تلاقی ارقام UC76-80 به علت کیفیت خوب و چیکو به دلیل تولید محصول زیاد حاصل شده است. این رقم در درختان جوان نیز میوه زیادی تولید می کند و 10 تا 20 روز زودتر از چندلر برداشت می شود، ژیلت یک رقم زود برگ ده است و یک رقم پروتوژن است. تیپ تشکیل جوانه های بارده 100 درصد جانبی و میوه مستطیلی با رنگ مغز روشن که متوسط وزن مغز 2/8 گرم است و درصد مغز 50 درصد که به راحتی از پوست چوبی جدا می شود گرده زاهای مناسب این رقم نیز ارقام پاین ، وینا و سر است .
آیوانهو Ivanhoe
این رقم از تلاقی ارقام 67-13 به علت کیفیت خوب و چیکو به دلیل تولید محصول زیاد حاصل شده است. رشد سالانه درخت متوسط است و به بیماری بلایت مقاوم نیست، آیوانهو یک رقم زود بارده و زود برگ ده است که تاریخ برگ دهی آن همزمان با پاین است و تاریخ برداشت آن همزمان با پاین و سر است و این ارقام گرده زای همدیگر هستند. آیوانهو یک ماه زودتر از چندلر برداشت می شود تیپ تشکیل جوانه های بارده 100 دصد جانبی، میوه تخم مرغی شکل، مغز میوه درشت با متوسط وزن 7/7 گرم و 57 درصد مغز است.
کاشت بذر در نهالستان
ازدیاد از طریق بذر
نمو میوه
رشد میوه از زمان گرده افشانی و باروری گل های ماده آغاز می شود. زمانی که لوله های گرده در خامه حرکت می کنند، میوه شروع به رشد می کند.
در چند هفته اول بعد از شکوفایی، تغییرات زیادی در میوه هایی که به طور طبیعی رشد می کنند، رخ می دهد. مهمترین تغییرات مشهود عبارت است از رشد نسبتا سریع اندازه و وزن میوه است . سپس در حدود هفته های 7 تا 8 بعد از گرده افشانی، رشد میوه آهسته می شود. طی چند هفته بعد کل میوه اندازه نهایی خود را می یابد. در این زمان جنین نسبت به اندازه میوه کامل بسیار کوچک است. گریبانه آن به مقدار قابل توجهی رشد کرده است، که پوست چوبی را در بر می گیرد.
زمان تقریبی مراحل مهم رشد میوه گردو
هفته های بعد از گل دهی |
وضعیت رشد |
هفته اول هفته دوم هفته سوم و چهارم هفته پنجم هفته ششم و هفتم
هفته هشتم هفته نهم هفته دهم هفته یازدهم تا چهارهم هفته پانزدهم تا هفدهم هفته هجدهم هفته نوزدهم تا بیست و دوم |
باروری سلول تخم جنین شامل 2 تا 8 سلول، وجود آندوسپرم فراوان جنین شامل 8-32 سلول جنین برجسته و شامل بیش از چند صد سلول لپه ها شروع به رشد می کنند و سخت شدن نوک پوست چوبی آغاز می شود رشد کلی در مقایسه با رشد سریع اولیه شروع به کاهش می گذارد. شروع پر شدن حفره توسط لپه ها، مغز شروع به رشد سریع می کند اندازه نهایی میوه حاصل می شود چوبی شدن پوست کامل می شود رشد مغز (وزن) طی جهش سریع حاصل می شود وزن کل حداکثر زمان تقریبی برداشت میوه |
* درختان گردو یک پایه هستند؛ به عبارت دیگر دارای گل های ماده و نر جدا روی یک درخت هستند.
* گردو دیکوگام است، به این معنی که در یک رقم دوره های پذیرش گل ماده و انتشار گرده کاملا همپوشانی ندارد.
* گل انگیزی گل های ماده در اوایل تابستان شروع می شود، اما توسعه آنها درست تا قبل از شکوفایی در بهار بعدی کامل نمی شود.
* دانه گرده گردو با باد منتقل شده و عموما عمر کوتاهی در شرایط مزرعه ای دارد.
* دانه گرده روی کلاله گل های ماده جوانه زده تولید لوله گرده می کند که تا تخمک رشد کرده آن را بارور می کند.
* گل های ماده دوره اوج پذیرش محدودی دارند، که از حدود زمان باز شدن لب های کلاله آغاز شده و تا زمان آغاز خشک شدن آنها ادامه می یابد.
* باروری شامل امتزاج یک سلول جنسی نر درون لوله گرده با یک سلول تخم در تخمک است. تخمک بارور حاصله رشد کرده تولید یک جنین گیاهی می کند که محتوای مغز گردو را تشکیل می دهد.
* بخش های مختلف میوه گردو مستقیما از بخش های خاصی از گل های ماده تولید می شوند.
* گریبانه و کاسبرگ ها به پوست سبز تبدیل می شوند.
* سپتای اصلی و فرعی و بخش درونی دیواره تخمدان به بافت جدا کننده تبدیل می شوند.
* پوشش تخمدان تبدیل به غشای پوششی می شود.
* جنین به گوشت مغز گردو تبدیل می شود.
برداشت بذر و آماده سازی آن جهت کاشت در نهالستان