ازدیاد گردو

گردو از طریق جنسی (بذر) و یا به روش غیرجنسی ازدیاد می­شود. پایه­های بذری بسیار متغیر بوده و میوه­هایی با کیفیت پایین تولید می­کنند و متوسط درصد پوست آنها 30 تا 35 درصد است در حالی که در ارقام خوب تجارتی، متوسط درصد پوست 50 تا 60  درصد است. میوه­هایی که بر روی پایه­های بذری تولید می­شوند استاندارد نبوده و ارزش صادراتی ندارند. به علت نیاز به ازدیاد غیرجنسی گردو روش­های مختلفی در این مورد، بررسی شده است ولی به دلیل عدم وجود یک روش ازدیادی مناسب که درصد موفقیت بالایی داشته باشد و به علت تلفات زیاد ناشی از انتقال پیوند این روش­ها فعلاً عملی نیستند.

ازدیاد به وسیله بذر

نهال­های گردوی بذری نیز معمولاً به عنوان پایه مورد استفاده قرار می­گیرند و برای این منظور میوه­های نامطلوب و پوست سخت کاشته می­شوند. گرچه بذر گردو تحت برخی شرایط بدون استراتیفیه کردن جوانه می­زند ولی برای جوانه زنی و رشد خوب استراتیفیه کردن لازم است. برای استراتیفیه کردن، میوه­های خیس شده را داخل جعبه و در محیط مناسب مثل ورمیکولایت، پیت ماس یا ماسه بادی به صورت لایه­های متناوب چیده و به مدت دو یا سه ماه در معرض سرما ( 3 تا 5 درجه سانتیگراد) قرار می­دهند. در طی این مدت میوه­ها باید مرطوب نگهداشته شده و به اندازه کافی تهویه شوند. اگر مقدار میوه کمتر باشد، می­توان از یخچال به عنوان محیط مناسب برای استراتیفیه استفاده کرد ولی برای مقدار بیشتر در قسمتی از باغ، میوه­ها را به صورت لایه­های متناوب داخل ماسه بادی نگه می­دارند.

در صورتی که احتمال وجود جوندگان وجود نداشته باشد بذر گردو را می­توان به طور مستقیم نیز در باغ کاشت، در این حالت خاک باید مرطوب باشد و از خشک شدن یا خیس شدن آن جلوگیری کرد. عوامل متعددی از جمله نوع و اندازه میوه، موقعیت بذر، عمق کاشت، حرارت و رطوبت خاک و تیمار بذر در جوانه زنی بذور تاثیر دارند. اگر میوه­های بزرگ گردو در عمق 7 سانتیمتر خاک به حالت عمودی قرار گیرند از جوانه زنی و رشد بهتری برخوردار می­شوند. بذور گردو در فصل بهار کاشته می­شوند. فاصله بین بذرها و فاصله ردیف­های کاشت به مدت زمانی که نهال­ها در خزانه باقی خواهند ماند بستگی دارد. اگر مدت نگهداری نهال­ها در خزانه دو سال یا بیشتر باشد، فاصله ردیف­های کاشت یک متر و فاصله بین نهال­ها 30 سانتیمتر در نظر گرفته می­شود. در مناطقی که طی فصل تابستان بارندگی صورت نمی­گیرد استفاده از مالچ موجب حفظ رطوبت و کنترل علف­های هرز شده، سرعت جوانه زنی و رشد نهال­ها افزایش می­یابد.

برای تأمین حداکثر رشد نهال­ها آبیاری مکرر و مبارزه با علف­های هرز ضروری است. به منظور مراقبت از نهال­های پیوندی، یک سال قبل از انتقال نهال­ها به محل اصلی باید ریشه­های سطحی آنها در عمق 20 تا 25 سانتیمتری سطح خاک بریده شود. به طور کلی می­توان گفت ازدیاد گردو به صورت زیر انجام می­گیرد.

تولید پایه بذری

آماده سازی بذر برای کاشت

بایستی بذرها را از درختانی که سالم، دارای قدرت رشد خوب و ترجیحاً زود بارده باشند، انتخاب نمود. سوراخ قاعده پوست چوبی دانه­ها باید تا حد امکان بسته­تر باشد. درصد مغز (نسبت مغز به پوست) باید بالای 50 درصد باشد. ضخامت پوسته چوبی باید متوسط تا ضخیم باشد. مغز گردو باید به رنگ کرم روشن، فاقد فرورفتگی­های فراوان و دارای طعم و مزه خوب باشد و به آسانی از پوسته چوبی و دیواره­های داخلی جدا شود (اصطلاحاً سوزنی نباشد). بذرهای گردو برای جوانه زنی نیازمند سپری کردن یک دوره سرمایی می­باشند که این نیاز سرمایی با قرارگیری آنها به مدت 8-6 هفته در دمای حدود 5 درجه (دمای یخچال) در شرایط مطلوب برطرف می­شود. در طول این دوره باید از خشک شدن بذرها جلوگیری شود و هوای کافی به بذرها برسد. پس از این عملیات بذرها آماده کاشت می­باشند.

کاشت بذر در خزانه

معمولاً بذرهای گردو را در عمق 10 سانتیمتری و با فاصله 10 تا 20 سانتیمتر از یکدیگر در کنار جوی­هایی به پهنا و ارتفاع حدود 20 سانتیمتر و پشته­هایی به پهنای 80 سانتیمتر می­کارند. برخی از خزانه­دارها روی هر پشته دو ردیف بذر می­کارند. قبل از کاشت بذر باید زمین را آبیاری کرد و چند روز به حال خود گذاشت تا رطوبت آن به حد تعادل برسد و به اصطلاح گاورو شود. بذرها را باید در محدوده خط داغ آب (یعنی با فاصله حدود 15 سانتیمتر از کنار جوی) بر روی پشته­ها کاشت. اگر رطوبت خاک خیلی زیاد باشد، دانه­های گردو پوسیده و فاسد می­شوند و اگر رطوبت آن خیلی کم باشد، رویش دانه به تأخیر می­افتد، بهترین حالت قرارگیری بذر در زمین حالتی است که دانه گردو به پهلو بر روی زمین قرار داده شود.

در این حالت درصد جوانه زنی بذرهای گردو افزایش می­یابد. معمولاً در یک هکتار خزانه می­توان حدود 100 هزار اصله نهال تولید کرد که 50 تا 60 هزار از آنها قابل کاشت در زمین اصلی هستند. به طور معمول بلندی نهال­های یکساله در خزانه 50 تا 70 سانتیمتر است و در دوسالگی بلندی نهال­ها به 90 تا 120 سانتیمتر می­رسد.

پیوند پایه­های بذری گردو

به طور کلی روش پیوند بهترین راه تکثیر غیرجنسی در گردو می­باشد. سایر روش­های تکثیر رویشی مثل قلمه، خوابانیدن و ریزازدیادی یا به سختی جواب می­دهند و یا به صورت تجارتی متداول نشده است.

گرده افشانی

گرده افشانی گردو توسط باد بوده که در زمان دم گربه­ای شدن شاتون­ها انجام می­شود. شاخص پذیرا بودن کلاله گل ماده، میزان باز شدن دو بال یا دو شاخه پر مانند آن بوده و اوج پذیرش کلاله در زمانی است که زاویه این دو بال 45 درجه باشد که این دوره حدود 7 روز می­باشد. هوای سرد و مرطوب دوره پذیرش کلاله را افزایش داده و هوای گرم و خشک آن را کاهش می­دهد. 3-2 هفته پس از پذیرش دانه گرده، کلاله شروع به قهوه­ای شدن می­کند.

یکی از مشکلات گردو در زمان گرده افشانی عارضه ریزش و سقط گل­های ماده بوده که عوامل مختلفی می­توانند باعث این عارضه شوند. این عوامل عبارتند از:

1-­ ژنتیک: رقم آمریکایی سر (Serr) به این پدیده خیلی حساس می­باشد.

2- شرایط محیطی: دمای قبل از گلدهی (مرحله مورفوژنز) و رطوبت در این پدیده موثر می­باشند.

3- میزان رهاسازی دانه گرده در سطح کلاله: رابطه رگرسیونی مثبت بین افزایش دانه گرده روی سطح کلاله و میزان ریزش گل­های ماده وجود دارد. حجم زیاد گرده سبب اختلالاتی در رشد و بقای مادگی می­شود. میزان مناسب دانه گرده روی کلاله 300 عدد بوده و بیش از این باعث این عارضه خواهد شد.

درختان گردو خودبارور و دگربارور هستند و در اکثر ارقام رسیدن گرده­ها و آمادگی کلاله همزمان است، بنابراین در گرده افشانی گردو مشکلی ایجاد نمی­شود شرایط آب و هوایی نامساعد مثل باران، برف، تگرگ و یخبندان در طی مدت گلدهی در بهار موجب کاهش محصول گردو می­شود. عدم تشکیل میوه خوب با وجود سالم بودن درخت و خوب بودن آب و هوا ممکن است به دلیل کافی نبودن گرده افشانی باشد. گرده افشانی مصنوعی در گردو آسان بوده و موجب افزایش عملکرد می­شود، می­توان شاتون­های نر را جمع آوری کرد و به مدت دو یا سه هفته در دسیکاتور در صفر درجه سانتیگراد و یا داخل یخچال و در رطوبت پایین نگهداری کرد.

این گرده­ها را می­توان برای گرده افشانی همان رقم یا ارقام دیگر در همان محل یا محل­های دیگر به کار برد. هنگامی که کلاله پذیرا شد هر 10 عدد شاتون را در یک پارچه کوچک قرار داده و در قسمت بالای درخت­ها آویزان می­کنند و آن را 2 تا 3 بار در روز با یک چوب تکان می­دهند. همچنین می­توان برای بهبود گرده افشانی چند شاخه را با رقم گرده افشان پیوند کرد. اولین دانه­های گرده آزاد شده گردو ظرفیت جوانه زتی بیشتری دارند. دانه­های گرده ذخیره شده در شرایط طبیعی، قوه نامیه خود را در مدت 2 تا 3 روز از دست می­دهند. در برخی موارد دانه­های گرده جمع آوری شده در معرض تابش خورشید و در دمای 25 تا 30 درجه سانتیگراد قوه نامیه خود را در مدت 1 تا 3 ساعت از دست می­دهند. معمولاً دانه­های گرده در مدت 1 تا 3 روز بعد از گرده افشانی روی کلاله جوانه می­زنند.

بارندگی

در صورتی که میزان بارندگی سالیانه حدود 800 میلی­متر باشد می­توان درخت گردو را با موفقیت کاشت ولی در مناطق خشک­تر، آبیاری تکمیلی نیز ضروری است. بارندگی و رطوبت در اواخر فصل بهار و در تابستان موجب افزایش شیوع بیماری بلایت گردو می­شود ولی ارقامی که برگ­های آنها دیرتر ظاهر می­شود، معمولاً از آلودگی مصون می­مانند. در شرایط آب و هوای بسیار خشک احتمال دارد که درختان رشد مطلوبی داشنه باشند ولی میوه­ها به خوبی پر نمی­شوند. درختان گردو نسبت به شرایط نامطلوب سازگار هستند. مشاهده شده است که در شرایط نامساعد محیطی، پرورش درختان گردو به صورت درختچه از نظر سازگاری مناسب بوده است.

سازگاری پایه­ های گردو

تهویه خاک نهال گردو

بالا بودن سطح آب زیرزمینی موجب می­شود تهویه خاک به طور کامل صورت نگیرد و این موجب صدمه دیدن درخت گردو می­شود. خسارت ناشی از حالت غرقابی بر روی ریشه­های درختان بذری جوان متفاوت است به این ترتیب که میزان خسارت در پایه J.regia زیاد، در پایه J.hindsii متوسط و در پایه پارادوکس کم بوده است. در یک آزمایش مشاهده شده است که پایه گردوی سیاه نسبت به پایه­های گردوی ایرانی و گردوی سیبولدیانا نسبت به حالت غرقابی خاک مقاومت بیشتری نشان می­دهد.

گاهی در تابستان چند روز بعد از آبیاری به روش غرقابی، برگها خشک شده و درختان به طور ناگهانی پژمرده می­شوند این پدی ده را آپوپلکسی (Apoplexy) می­نامند و هیچ گونه عامل بیماری­زایی در آن دخالت ندارند. تصور می­شود دمای بیش از حد خاک، توقف رشد ریشه در اثر رطوبت ناکافی و غرقاب شدن ناحیه ریشه از عوامل موثر در بروز پدیده آپوپلکسی (فلج گیاهی) باشد. ریشه­های پارادوکس نسبت به این عارضه بسیار مقاوم هستند.

عکس العمل نهال گردو به شوری خاک

غلظت بیش از حد نمک در آب و یا خاک به درختان گردو آسیب می­زند. پایه­های مقاوم تا حساس گردو نسبت به نمک به ترتیب عبارتند از: J.hindsii ، J.paradox ، J.regia ، J.nigra ظرفیت پایه­های مختلف گردو در رابطه با جذب و انتقال نمک­ها، در کالیفرنیا مورد آزمایش قرار گرفته است.

واکنش خاک در گردو

معمولاً وقتی که اسیدیته خاک زیاد است، زردی (کلروز) بروز می­کند. در چنین شرایطی به علت وجود مقدار زیاد کربنات کلسیم در خاک، کمبود آهن و منگنز مشاهده می­شود. پایه پارادوکس حساسیت کمتری به زردی دارد، به علاوه زردی بر روی پایه­های J.microcarpa و J.major دیده نمی­شود.

میزان مقاومت به سرما نهال گردو

در آب و هوای خیلی سرد، سازگار بودن پایه­ها به سرمای شدید، برای بقای درخت ضروری است. مقاومت پایه­های گردو نسبت به سرما از مقاوم تا حساس درجه بندی شده است که به ترتیب شامل J.mandshurica ، J.cinerea ، J.nigra ، J.regia می­باشد.

عادت گلدهی

گیاهان خانواده Juglandaceae (گردو، پکان و هیکوری) عادت گلدهی مشابه دارند. گردو یک پایه بوده و گل­های نر و ماده آن جدا از هم و در روی یک درخت تشکیل می­شوند. گل­های نر به صورت جانبی روی شاخه­های فصل قبل (یکساله) و به صورت شاتون و گل­های ماده به صورت انتهایی روی شاخه­های فصل جاری (سال جاری) ظاهر می­شوند، البته در برخی از ارقام آن مانند رقم پاین (Payne) گل­های ماده به صورت جانبی می­باشد. تعداد گل در یک جوانه گل ماده گردو اغلب 2 و گاهی مواقع 5-4 عدد می­باشد. گل­انگیزی گل­های نر در اردیبهشت ماه سال قبل و گل­های ماده در بهمن تا فروردین انجام می­گیرد. گردوی خوشه­ای وجود نداشته و گردوی خوشه­ای که در ایران به اشتباه گفته می­شود منظور چند جوانه گل ماده نزدیک به هم می­باشد.

همان طور که گفته شد تشکیل گل ماده در گردو به صورت انتهایی و جانبی می­باشد. از خصوصیات گردوهای دارای گل ماده انتهایی می­توان به میوه­دهی کمتر، دیر باردهی (10-6 سال) دارای عمر تجاری طولانی (200-100 سال) و نیاز کم به هرس باردهی اشاره کرد. خصوصیات مهم گردوهای دارای گل ماده جانبی شامل میوه­دهی بیشتر، اندازه میوه کوچکتر، زود باردهی (4-2 سال) عمر تجاری کوتاهتر (حدود 30 سال) و نیاز زیاد به هرس باردهی می­باشد.

گردو دارای دیکوگامی بوده و بیشتر ارقام آن پروتاندر (آزاد شدن گرده­ها قبل از پذیرا شدن کلاله) می­باشند، برخی از ارقام آن هموگام بوده و گل نر و ماده در آنها همزمان می­رسند. ارقام گردو خودسازگار بوده ولی به علت وجود پدیده دیکوگامی نیاز به درختان گرده­زا دارند. گردوی ایرانی می­تواند توسط سایر گونه­های گردو تلقیح شود. ناهمرسی گل نر و ماده مرتبط با سن درخت و درجه حرارت محیط نیز می­باشد. هرچه درختان جوان­تر باشند، دیکوگامی شدیدتر بوده ولی درختان در سنین پیری به حالت هموگامی نزدیکتر می­شوند، زیرا تاج آنها بزرگتر و تعداد گل­های آنها بیشتر می­باشد.

درجه حرارت روی باز شدن گل­های نر بیشتر تأثیر گذاشته و سبب زودتر باز شدن آنها می­گردد، در حالی که روی باز شدن گل­های ماده اثر چندانی ندارد. در ارقام پروتاندر هوای گرم در زمان گلدهی باعث زودتر باز شدن گل­های نر شده و دیکوگامی را تشدید کرده و مشکل گرده افشانی را بیشتر می­کند، ولی در ارقام پروتوژن (رسیدن کلاله قبل از آزاد شدن گرده­ها) گرمای هوا باعث نزدیک شدن زمان شکوفایی گل­های نر و ماده شده و باعث کاهش دیکوگامی می­گردد. در مناطق ساحلی و کم ارتفاع، درختان تمایل به پروتاندری دارند.

آب و هوا

گردوی ایرانی محصول مناطق معتدله گرم بوده و برای رشد به یک فصل رشد طولانی و نسبتاً گرم نیاز دارد و در طول تابستان و زمستان به گرما و سرمای بیش از حد حساس می­باشد. در طی خواب زمستانی، گردو می­تواند سرمای (11-) درجه سانتی­گراد را بدون خسارت جدی تحمل کند ولی پس از شروع رشد، سرمای 2- تا 3- درجه سانتی­گراد موجب از بین رفتن برگ­ها، شاخه­ها و گل­ها شده و در نتیجه محصول کاهش می­یابد. اغلب سرماهای دیررس بهاره به شاخه­های تازه تشکیل شده و گل­های آن و سرمای زودرس پاییزه به شاخه­های آن خسارت وارد می­کنند. مقاوت ارقام مختلف گردو نسبت به سرما متفاوت است.

رقم ائورکا (Eureka) نسبت به سرما خیلی حساس است. گردوی سیاه شرقی نسبت به گردوی ایرانی به سرما مقاوم­تر می­باشد. برای پر شدن مغز گردو و افزایش چربی آن، دمای 33-27 درجه سانتی­گراد در طول چند هفته قبل از برداشت ضروری می­باشد، اما اگر گردو در تابستان در معرض دمای 40-35 درجه سانتی­گراد (به طور متوسط 38 درجه سانتی­گراد) و رطوبت کم قرار بگیرد، پوست سبز آن دچار آفتاب سوختگی شده و مغز آن سیاه و چروکیده می­شود و گاهی مواقع میوه­ها پوک می­شوند. در رطوبت نسبی کم و دمای بالاتر از 40 درجه سانتی­گراد به گردو خسارت جدی وارد می­شود.

دمای پایین تابستان نیز مناسب نیست زیرا موجب می­شود میوه­ها به اندازه کافی پر نشوند. هوای خنک در طی فصل رشد، برداشت محصول را به تأخیر انداخته و در نتیجه باغداران متضرر می­شوند. بنابراین هوای خنک و فصل رشد کوتاه از عوامل محدود کننده پرورش گردو هستند. گردو نیز مانند سایر میوه­های مناطق معتدله، در زمستان به مقدار سرمای معینی نیاز دارد تا خواب آن برطرف شود که به این ترتیب در بهار رشد رویشی و گلدهی نامنظم شده و به تأخیر می­افتد و این موجب کاهش محصول و خشک شدن سرشاخه­ها می­شود. جوانه­های گل گردو 1500-700 ساعت نیاز سرمایی دارند. ریشه­های این درخت به غرقابی و شوری حساس بوده و در شرایط غرقابی دچار فلج گیاهی (Apoplexy) می­شوند.

پایه­های گردو

بذرهای به دست آمده از گرده افشانی آزاد گردوی ایرانی در تمامی دنیا به عنوان پایه به کار می­روند ولی در آمریکا بذرهای J.hindsii ، پارادوکس و رویال به عنوان پایه مورد استفاده قرار می­گیرند. در ضمن پایه­های بذر گردوی سیاه J.nigra نیز به مقدار کم در برخی از کشورها به عنوان پایه به کار برده می­شوند. براساس گزارش­های مختلف بسیاری از گونه­های گردو مثل J.microcarpa ، J.nigra ، J.ailantifolia ، J.cinerea ، J.major ، J.hindsii و برخی از دورگه­های آنها کم و بیش با گردوی ایرانی سازگار هستند. در برخی موارد علائم ناسازگاری مثل رشد بیش از حد پایه یا پیوندک، جدا شدن پایه و پیوندک در محل پیوند، کاهش قدرت رشد پیوندک و جوش نخوردن درصد بالایی از پیوندهای انجام شده مشاهده می­شود. ارزیابی صحیح سازگاری پیوند به علت دخالت بیماری خط سیاه غیرممکن است.

مشخصات پایه­ها

گردوی ایرانی (J.regia)

از پایه­های بسیار معمول است که به علت سازگاری کامل، مقاومت به بیماری پوسیدگی طوقه و تحمل بیماری خط سیاه در همه جا مورد استفاده قرار می­گیرد ولی این پایه برای خاک­هایی که سطح آب زیرزمینی بالاست، خاک­های شور، خاک­های آلوده به قارچ ریشه بلوط و خاک­های آلوده به نماتد پایه مناسبی نیست، در ضمن این پایه در خزانه به کندی رشد می­کند. این پایه به خاک­های آهکی حساس بوده و علائم کلروز ناشی از آهن را نشان می­دهد.

گردوی سیاه شرقی (J.nigra)

پایه رضایت بخشی برای ارقام J.nigra است، به علاوه این پایه در برخی کشورها برای J.regia نیز توصیه می­شود. این پایه در مقایسه با پایه گردوی ایرانی نسبت به گال طوقه، قارچ فیتوفتزا و قارچ ریشه بلوط مقاوم بوده و موجب زودرسی محصول می­شود. پایه و میان پایه گردوی سیاه موجب کاهش اندازه درخت می­شود. عملکرد کم و حساسیت آن به خاک­های آهکی و بیماری خط سیاه باعث عدم توسعه کافی این پایه شده است. این پایه نسبت به سایر پایه­های گردو دارای خاصیت پاکوتاه­کنندگی می­باشد.

گردوی سیاه کالیفرنیای شمالی (J.hindsii)

یکی از پایه­های متداول است که به طور وسیع در کالیفرنیا برای گردوی ایرانی استفاده می­شود و جوش خوردن محل پیوند در آن خوب است. این پایه به بیماری قارچ ریشه بلوط و نماتد مولد غده ریشه پوسیدگی ریشه، شوری خاک و آب آبیاری مقاوم بوده ولی این پایه به فیتوفترا، نماتد زخم ریشه و بیماری خط سیاه حساس بوده و به خاک­های حاصلخیز، عمیق و عاری از این عوامل بیماری­زا نیاز دارد. کمبود فسفر، کمبود روی و یا غرقابی بودن خاک از رشد ارقامی که بر روی این پایه قرار دارند، جلوگیری می­کند.

گردوی میکروکارپا (J.microcarpa)

این پایه نسبت به مقدار زیاد بر، کلر و اسیدیته خاک مقاوم بوده و عملکرد بهتری نسبت به پایه­های گردوی ایرانی و گردوی سیاه نشان می­دهد.

گردوی سیبولدیانا (J.sieboldiana)

براساس گزارش­های متعدد این پایه که منشأ آن روسیه است پایه بسیار مناسبی بوده و با خاک­های مختلف و شرایط آب و هوایی متفاوت سازگار می­باشد. این پایه نسبت به سرما و قارچ فیتوفترا مقاوم است.

پارادوکس (Paradox)

این پایه هیبرید بین J.regia و J.hindsii بوده و برای خاک­های ضعیف در تپه ماهورها مناسب بوده ولی به علت حساسیت به عارضه خط (نوار) سیاه در سطح تجاری از این پایه­ها استفاده چندانی نمی­شود. این پایه به فیتوفترا، نماتد و فلج گیاهی مقاومت داشته و در خاک­های ضعیف رشد بهتری نسبت به J.hindsii دارد. گردوی سیاه کالیفرنیای شمالی (J.hindsii) رایج­ترین پایه بذری در ایالت متحده است اما پارادوکس در بسیاری از شرایط محیطی سخت و برای ارقام پیوندی کم توان مناسب­تر است. تاکنون در مورد ارزیابی استفاده از سایر دورگه­ها بسیار کم کار شده است. بذرهایی که برای تولید گردوی پارادوکس استفاده می­شوند از درختان گردوی سیاه کالیفرنیای شمالی که به طور طبیعی با دانه­های گرده گردوی ایرانی گرده افشانی شده­اند، جمع آوری می­شوند، نتایج شبیه والد گردوی ایرانی شده و در نهالستان از نهال­های سیاه قابل تشخیص­اند.

پایه­های دیگر گردو

پایه

گردوی کالیفرنیا (J.californica) که قبلاً در کالیفرنیا به کار برده می­شد به علت حساسیت به بیماری پوسیدگی طوقه، پوسیدگی ریشه و خاک­های مرطوب، امروزه استفاده نمی­شود. پایه J.major از نظر مقاوت به اسیدیته زیاد خاک مناسب بوده ولی برتری آن به پایه گردوی سیاه هنوز در حال بررسی و تحقیق است. پایه J.mandshurica در مناطق سرد چین مورد استفاده قرار می­گیرد ولی این پایه در روسیه رضایت بخش نبوده است. پایه رویال در کالیفرنیا نتایج امیدبخشی داشته است. لرگ (Pterocarya stenoptera) که یکی دیگر از گونه­های تیره گردو است. از پایه­های مهم گردو محسوب می­شود. این پایه که بومی چین است نسبت به قارچ فیتوفترا، غرقابی بودن خاک و نماتد زخم ریشه مقاوم بوده ولی نسبت به پوسیدگی ریشه و بیماری خط سیاه حساس می­باشد. این پایه به دلیل عدم سازگاری با ارقام مختلف گردو فقط باید در برنامه­های اصلاحی پایه­ها مورد استفاده قرار گیرد.

گردوی سیاه در بین پایه­های مختلف تنها پایه­ای است که اندازه درخت را به میزان 10 تا 20 درصد کاهش می­دهد ولی این ویژگی باید تثبیت شود، در ضمن اگر پایه گردوی سیاه به عنوان میان پایه نیز به کار رود موجب پاکوتاهی درختان گردو می­شود. درختان پاکوتاهی گردو عملکرد خوبی دارند ولی به کار بردن میان پایه­های پاکوتاه کننده در سطح تجاری قابل توصیه نیست.

پایه­های قابل توصیه

با توجه به معایب و محاسن گونه­های مختلف پایه، J.regia تنها گونه­ای است که مخصوصاً به دلیل تحمل و مقاومت آن در مقابل ویروس پیچیدگی برگ گیلاس (Cherry Leaf Roll Virus) که عامل غیرمستقیم ناسازگاری پایه و پیوندک روی خط سیاه است و با توجه به انتشار و انتقال سریع این ویروس به وسیله گرده­های گل، برای سال­های آینده بهترین پایه انتخابی برای اغلب مناطق گردوخیز محسوب می­شود. J.regia پایه­ای است که با القای قدرت مطلوب به ارقامی که روی شاخه­های میوه دهنده جانبی بار می­دهند (مخصوصاً به واریته لارا که قدرت طبیعی آن ضعیف است) سبب تحریک و رشد و نمو درخت پس از باردهی­های اولیه و در نتیجه سبب تقویت درخت و حفظ تعادل بین رشد گیاهی و رشد جنسی آن می­شود.

خاک

برای حاصلخیز کردن خاک یک باغ گردوی مدرن، شناخت و بررسی دو عامل ضروری است:

1-­ نیازمندی­های غذایی درخت 2- ویژگی­های خاک و زمین باغ گردو.

قبل از کاشت گردو ابتدا باید خاک­رویی، خاک زیرین، تهویه، زهکشی، واکنش شیمیایی خاک (PH) و قابل استفاده بودن عناصر مختلف مورد آزمایش قرار گیرد. تجزیه خاک رویی و خاک زیرین اطلاعات مفیدی در مورد وضعیت خاک به دست می­دهد. خاک رویی باید حاصلخیز بوده و زهکشی خوبی داشته باشد. با اینکه نقشه­های تفضیلی خاک شناسی در شناخت دقیق میزان حاصلخیزی خاک در یک محل خاص و عوامل محدود کننده آن مدارک با ارزشی هستند، تجزیه شیمیایی خاک از عمق صفر تا 25 سانتیمتری سطح زمین و از 25 تا 50 سانتیمتری عمق زمین در شناخت دقیق خواص فیزیکی و شیمیایی خاک مفیدتر است.

گردو در مقایسه با سایر میوه­های معتدله که معمولاً در خاک­های با اسیدیته کم رشد می­کنند، به خاک خنثی نیاز دارد. میزان اسیدیته خاک در قابل جذب بودن مواد معدنی موثر است. اکثر عناصر معدنی در دامنه اسیدیته 6 تا 7 برای گیاه قابل جذب است. معمولاً در مناطق سرد واکنش شیمیایی خاک اسیدی است که با اضافه کردن آهک، می­توان آن را افزایش داد. غیر از خاک رویی، وضعیت خاک زیرین نیز برای گردو اهمیت دارد زیرا ریشه­های آن تا عمق 3 متری خاک نفوذ می­کنند. خاک زیرین باید عاری از سنگ، رس سفت و لایه­های غیرقابل نفوذ که رشد ریشه را محدود می­کنند باشد. درخت گردو خاک فقیر، خاک سطحی و خاک خشک را بهتر از شرایط آب و هوای نامساعد تحمل می­کند، در ضمن خاک باید عاری از نماتدهای مولد زخم ریشه و بیماری­های قارچی باشد.

به طور کلی خاک­هایی که ویژگی آنها در زیر شرح داده می­شود نباید برای کاشت درخت گردو انتخاب شوند:

1-­ خاک­های کم عمق با سنگ و قلوه سنگ یا سنگ ریزه فراوان.

2- خاک­های ماسه­ای و رسوبی با شن ریزه­های درشت یا بادی که به سرعت کوبیده می­شوند.

3- خاک­­های زهداری که زه آب آنها زهکشی نشده باشد و رطوبت آنها مانع تهویه و سبب خفگی ریشه شود.

4- خاک­هایی که آهک زیاد دارند و سبب بروز کلروز در گیاه می­شوند.

در جدول زیر مشکلات خاک و شیوه­های اصلاح آن ذکر شده است:

نیازهای اکولوژیکی گردو

آب و هوا

گردوی ایرانی محصول مناطق معتدله گرم بوده و برای رشد به یک فصل رشد طولانی و نسبتاً گرم نیاز دارد و در طول تابستان و زمستان به گرما و سرمای بیش از حد حساس می­باشد. در طی خواب زمستانی، گردو می­تواند سرمای (11-) درجه سانتی­گراد را بدون خسارت جدی تحمل کند ولی پس از شروع رشد، سرمای 2- تا 3- درجه سانتی­گراد موجب از بین رفتن برگ­ها، شاخه­ها و گل­ها شده و در نتیجه محصول کاهش می­یابد. اغلب سرماهای دیررس بهاره به شاخه­های تازه تشکیل شده و گل­های آن و سرمای زودرس پاییزه به شاخه­های آن خسارت وارد می­کنند. مقاوت ارقام مختلف گردو نسبت به سرما متفاوت است.

رقم ائورکا (Eureka) نسبت به سرما خیلی حساس است. گردوی سیاه شرقی نسبت به گردوی ایرانی به سرما مقاوم­تر می­باشد. برای پر شدن مغز گردو و افزایش چربی آن، دمای 33-27 درجه سانتی­گراد در طول چند هفته قبل از برداشت ضروری می­باشد، اما اگر گردو در تابستان در معرض دمای 40-35 درجه سانتی­گراد (به طور متوسط 38 درجه سانتی­گراد) و رطوبت کم قرار بگیرد، پوست سبز آن دچار آفتاب سوختگی شده و مغز آن سیاه و چروکیده می­شود و گاهی مواقع میوه­ها پوک می­شوند. در رطوبت نسبی کم و دمای بالاتر از 40 درجه سانتی­گراد به گردو خسارت جدی وارد می­شود.

دمای پایین تابستان نیز مناسب نیست زیرا موجب می­شود میوه­ها به اندازه کافی پر نشوند. هوای خنک در طی فصل رشد، برداشت محصول را به تأخیر انداخته و در نتیجه باغداران متضرر می­شوند. بنابراین هوای خنک و فصل رشد کوتاه از عوامل محدود کننده پرورش گردو هستند. گردو نیز مانند سایر میوه­های مناطق معتدله، در زمستان به مقدار سرمای معینی نیاز دارد تا خواب آن برطرف شود که به این ترتیب در بهار رشد رویشی و گلدهی نامنظم شده و به تأخیر می­افتد و این موجب کاهش محصول و خشک شدن سرشاخه­ها می­شود. جوانه­های گل گردو 1500-700 ساعت نیاز سرمایی دارند. ریشه­های این درخت به غرقابی و شوری حساس بوده و در شرایط غرقابی دچار فلج گیاهی (Apoplexy) می­شوند.

بارندگی

در صورتی که میزان بارندگی سالیانه حدود 800 میلی­متر باشد می­توان درخت گردو را با موفقیت کاشت ولی در مناطق خشک­تر، آبیاری تکمیلی نیز ضروری است. بارندگی و رطوبت در اواخر فصل بهار و در تابستان موجب افزایش شیوع بیماری بلایت گردو می­شود ولی ارقامی که برگ­های آنها دیرتر ظاهر می­شود، معمولاً از آلودگی مصون می­مانند. در شرایط آب و هوای بسیار خشک احتمال دارد که درختان رشد مطلوبی داشنه باشند ولی میوه­ها به خوبی پر نمی­شوند. درختان گردو نسبت به شرایط نامطلوب سازگار هستند. مشاهده شده است که در شرایط نامساعد محیطی، پرورش درختان گردو به صورت درختچه از نظر سازگاری مناسب بوده است.

خاک

برای حاصلخیز کردن خاک یک باغ گردوی مدرن، شناخت و بررسی دو عامل ضروری است:

1-­ نیازمندی­های غذایی درخت 2- ویژگی­های خاک و زمین باغ گردو.

قبل از کاشت گردو ابتدا باید خاک­رویی، خاک زیرین، تهویه، زهکشی، واکنش شیمیایی خاک (PH) و قابل استفاده بودن عناصر مختلف مورد آزمایش قرار گیرد. تجزیه خاک رویی و خاک زیرین اطلاعات مفیدی در مورد وضعیت خاک به دست می­دهد. خاک رویی باید حاصلخیز بوده و زهکشی خوبی داشته باشد. با اینکه نقشه­های تفضیلی خاک شناسی در شناخت دقیق میزان حاصلخیزی خاک در یک محل خاص و عوامل محدود کننده آن مدارک با ارزشی هستند، تجزیه شیمیایی خاک از عمق صفر تا 25 سانتیمتری سطح زمین و از 25 تا 50 سانتیمتری عمق زمین در شناخت دقیق خواص فیزیکی و شیمیایی خاک مفیدتر است.

گردو در مقایسه با سایر میوه­های معتدله که معمولاً در خاک­های با اسیدیته کم رشد می­کنند، به خاک خنثی نیاز دارد. میزان اسیدیته خاک در قابل جذب بودن مواد معدنی موثر است. اکثر عناصر معدنی در دامنه اسیدیته 6 تا 7 برای گیاه قابل جذب است. معمولاً در مناطق سرد واکنش شیمیایی خاک اسیدی است که با اضافه کردن آهک، می­توان آن را افزایش داد. غیر از خاک رویی، وضعیت خاک زیرین نیز برای گردو اهمیت دارد زیرا ریشه­های آن تا عمق 3 متری خاک نفوذ می­کنند. خاک زیرین باید عاری از سنگ، رس سفت و لایه­های غیرقابل نفوذ که رشد ریشه را محدود می­کنند باشد. درخت گردو خاک فقیر، خاک سطحی و خاک خشک را بهتر از شرایط آب و هوای نامساعد تحمل می­کند، در ضمن خاک باید عاری از نماتدهای مولد زخم ریشه و بیماری­های قارچی باشد.

به طور کلی خاک­هایی که ویژگی آنها در زیر شرح داده می­شود نباید برای کاشت درخت گردو انتخاب شوند:

1-­ خاک­های کم عمق با سنگ و قلوه سنگ یا سنگ ریزه فراوان.

2- خاک­های ماسه­ای و رسوبی با شن ریزه­های درشت یا بادی که به سرعت کوبیده می­شوند.

3- خاک­­های زهداری که زه آب آنها زهکشی نشده باشد و رطوبت آنها مانع تهویه و سبب خفگی ریشه شود.

4- خاک­هایی که آهک زیاد دارند و سبب بروز کلروز در گیاه می­شوند.

در جدول زیر مشکلات خاک و شیوه­های اصلاح آن ذکر شده است:

ارقام گردو

یک رقم تجارتی برای داشتن حداقل مقبولیت گردو باید خشک میوه­ای با پوسته استخوانی صاف و مغزی به رنگ روشن تولید کند که بیش از 48 درصد وزن خشک میوه را تشکیل دهد و مزه قابل قبولی داشته باشد. اندازه خشک میوه و مغز آن بر حسب سن و میزان محصول متفاوت است، ولی حداقل وزن قابل قبول برای مغز در ارقام جدید 6 گرم است. ارقامی که گلدهی آنها بعد از پایان بارندگی­های بهاری است، به منظور کاهش خطر بیماری سوختگی گردو و خسارت­های ناشی از کرم سیب (Cydia pomonella) و کرم نارنجی (Amyelois transitella) انتخاب می­شوند، اما زمان برداشت این ارقام دیرتر است، که ممکن است نامطلوب باشد.

آخرین معیار برای ارقام جدید، داشتن 6 درصد باردهی جانبی و زودرسی همراه آن است، از ارقام خارجی گردو می­توان به فرانکت، اشلی، هارتلی، چیکو و پاین اشاره کرد. ارقام ایراننی گردو وجود نداشته و گردوهای موجود در ایران ژنوتیپ (توده­های محلی یا بومی) می­باشند، چرا که با بذر ازدیاد می­شوند، مانند ژنوتیپ­های گردوی تویسرکان، گردوی نوشهری، قزوینی، الموتی (ارقام میوه باید به طریق غیر جنسی تکثیر شوند تا خصوصیات ویژه یک رقم را داشته باشند) در زیر مهمترین ارقام گردو ذکر شده است:

هارتلی (Hartley)

این رقم از پایه­های بذری دره­ی ناپا بوده که توسط جان هارتلی در سال 1909 انتخاب شده است. گردوی هارتلی یکی از ارقام تجاری کالیفرنیاستگ. هارتلی رقم زودرسی نیست. مقدار محصول آن بین فرانکت و پدرو است. از ویژگی­های این رقم داشتن مغز روشن، عملکرد خوب، مقاومت به آفت کرم سیب و بیماری بلایت گردو می­باشد. رقم هارتلی برای تولید بیشتر به خاک­های حاصلخیز و عمیق و دارای زهکش و همچنین به آبیاری نیاز دارد. درخت این واریته نیمه قوی تا قوی و تنه آن نیمه گسترده تا گسترده است و برگ­های آن دو هفته دیرتر از رقم پاین می­ریزد و درختان بالغ آن محصول زیادی تولید می­کنند. باز شدن جوانه­ها دو هفته قبل از رقم فرانکت است که به خوبی آن را تلقیح می­کند. میوه آن به صورت نیمه زودرس و دارای کیفیت مطلوب است و بیشتر به مصرف تازه­خوری می­رسد، با این حال مغز خشک آن نیز بازار خوبی دارد. هارتلی میوه­های بزرگی دارد که شکل آن مخروطی است با قاعده پهن و نوک تیز، انصال لبه­ها محکم است و پوست چوبی آن نازک بوده و رنگ روشنی دارد. این رقم با پوست سفید شده به فروش می­رسد. مغز آن به آسانی از پوست جدا می­شود. نسبت مغز به وزن میوه 50-40 درصد است. هارتلی نسبت به باکتریوز حساسیت نسبی دارد و نسبت به شانکر پوست که عامل آن باکتری Erwinia rubrifaciens است حساسیت بیشتری نشان می­دهد.

پاین (Payne)

این دومین رقم عمده کالیفرنیا است و منشأ آن از پایه­های بذری باغ جورج پاین در ایالت سانتاکلرا می­باشد که به عنوان یک استاندارد در بیشتر مناطق تولیدی کالیفرنیا بوده است. این رقم به علت بارور بودن جوانه­های جانبی عملکرد بالایی دارد و به دلیل همزمان بودن رسیدن دانه­های گرده و پذیرا بودن مادگی، می­توان آن را به طور متراکم کاشت. درز میوه سفت و اندازه میوه متوسط تا کوچک است. قدرت رشد درختان پاین متوسط و شکل آنها گرد است. رقم پاین برای حفظ قدرت رشد به هرس شدید نیاز دارد. فاصله کاشت درختان این رقم 8 تا 10متر است. این رقم نسبت به کرم سیب و بلایت گردو حساس است.

فرانکت (Franquette)

فرانکت از ارقام عمده و قدیمی فرانسه است که به علت دیرباز شدن جوانه­هایش از خسارت سرمای بهاره مصون می­ماند. جوانه­های جانبی فرانکت بارور نیستند. باردهی اقتصادی این رقم از سال دوازدهم آغاز می­شود در حالی که باردهی اقتصادی ارقام دیگر از سال نهم شروع می­شود. میوه­های این رقم نسبت به ارقام دیگر یک هفته دیرتر می­رسند. میوه­ها کوچک بوده و درز سفتی دارند و رنگ مغز آنها روشن است. این رقم درختانی بزرگ با رشد عمودی دارد و فاصله کاشت آنها 14 تا 16 متر است و با توجه به عوامل محدود کننده خاک و اقلیم برای اغلب مناطق گردوخیز به خصوص برای احداث نهالستان­های نیمه گسترده تا گسترده در سطح وسیع و تجاری، به منظور تهیه گردوی خشک و تازه و مغز گردوی مرغوب، بسیار مناسب و قابل توصیه است. در کالیفرنیا پایه­های بذر فرانکت که در اثر گرده افشانی آزاد به دست آمده­اند، انتخاب شده و شارش فرانکت نامگذاری شده­اند.

این پایه­ها گرده دهنده مناسبی برای ارقام متوسط گل و دیرگل مثل هارتلی هستند. فرانکت نسبت به باکتریوز حساسیت چندانی ندارد و به سبب خاصیت  دیرگلی گل نر و ماده اغلب از خطر یخبندان­های بهاره در امان می­ماند. گل نر آن زودتر از گل ماده آن باز می­شود. شاخه­بندی آن ضعیف ولی تعداد آن بیشتر از شاخه­بندی پاریزین است. گاهی اوقات میوه­های جانبی روی شاخه­های یک ساله دیده می­شوند.

سر (Serr)

این رقم در اثر تلافی پاین با (159568)PI به دست آمده است. رقمی است پرمحصول که با شرایط آب و هوایی گرم سازگار می­باشد. درختان این رقم خیلی قوی بوده و در خاک­های حاصلخیز محصول کمی تولید می­کنند و در خاک­های ضعیف نتیجه بهتری می­دهند. در گل­های ماده آن تمایز به ریزش وجود دارد. در حدود 30 تا 50 درصد از جوانه­های جانبی این رقم بارور هستند. میوه­های این رقم درشت بوده و شبیه میوه­های پاین می­باشند. مغز 59 درصد میوه را تشکیل می­دهد که رنگ آن روشن بوده و کیفیت خوبی دارد. سرمای بهاره، کرم سیب و بیماری بلایت خسارت زیادی به این رقم وارد می­کند. ارقام متوسط گل مثل چیکو، ته­هاما و رقم­های دیگر، گرده دهنده­های مناسبی برای رقم سر هستند.

اشلی (Ashley)

بسیاری از خصوصیات این رقم مشابه به پاین است. اشلی از ارقام پرمحصول بوده و 90درصد میوه­های آن در جوانه­های جانبی تولید می­شود، بنابراین برای حفظ قدرت رشد به هرس سنگین نیاز دارد. دارای میوه­های بزرگ و تخم مرغی شکل است. مغز 54 درصد میوه را تشکیل می­دهد. طعم و کیفیت خوبی داشته و به رنگ قهوه­ای روشن می­باشد. درختان این رقم کوچک و زودرس بوده و به صورت متراکم کاشته می­شوند. این رقم به علت حساس بودن به بیماری بلایت برای مناطق با بارندگی زیاد مناسب نیست.

سان­لند (Sunland)

رقم سان­لند از تلاقی لومپوک (Lompoc) با (159568) PI در کالیفرنیا به وجود آمده است. 90 درصد از میوه­های این رقم در جوانه­های جانبی تولید می­شود. میوه­های آن خیلی درشت، طویل و بیضی شکل هستند. درصد پوست آن 58 درصد و رنگ مغز آن مطلوب است. اندازه درختان سان­لند مشابه رقم پاین بوده و بسیار زودرس می­باشند. رقم سان­لند متوسط رس بوده ولی به بیماری بلایت و سرمای دیررس بهاره حساس است.

چیکو (Chico)

رقم چیکو در سال 1961 از نتایج تلاقی شارکی (Sharkey) با مارچتی (Marchetti) انتخاب شده است. جوانه­های جانبی رقم چیکو صد در صد بارور هستند. میوه­های این رقم کوچکتر بوده و مغز روشن آن 47 درصد از وزن میوه را تشکیل می­دهد. کیفیت مغز نیز مطلوب است. برای حفظ اندازه میوه به هرس سنگین نیاز دارد. رقم چیکو گرده دهنده خیلی خوبی است و کاشت آن به صورت پرچین با فواصل 6 تا 8 متر مناسب است. برگ­های چیکو دو روز بعد از رقم پاین ظاهر می­شوند. چیکو رقمی زودگل است ولی دانه­های گرده آن دیر آزاد می­شود.

وینا (Vina)

رقم وینا در دیویس کالیفرنیا از تلاقی رقم فرانکت با پاین به دست آمده است. درختان این رقم کوچک بوده و 90 درصد از میوه­های آن در جوانه­های جانبی تشکیل می­شود. این رقم برای حفظ قدرت رشد و اندازه میوه به هرس مناسبی نیاز دارد. اندازه میوه­ها متوسط و از نظر شکل مشابه رقم هارتلی بوده ولی عرض قسمت پایین میوه کمتر است. مغز آن روشن بوده و کیفیت خوبی دارد. درصد پوست آن 48 درصد می­باشد. برگ­های وینا 7 روز بعد از رقم پاین ظاهر می­شود و از نظر آزاد شدن دانه­های گرده و رسیدن محصول یک رقم متوسط رس محسوب می­شود.

هاوارد (Howard)

هاوارد از ارقامی است که در جوانه­های جانبی محصول می­دهد. رقم پر محصولی بوده و به صورت پرچین کاشته می­شود. با اینکه برگهایش دیر ظاهر می­شود (15 روز بعد از پاین) ولی از نظر برداشت محصول، رقم متوسط رسی است. میوه­ها درشت، گرد، صاف و درز آن سفت است. مغز میوه به رنگ روشن بوده و درصد پوست آن 50 درصد می­باشد. درخت آن کوچکتر از وینا و چاندلر (Chandler) بوده، به طور نیمه راست رشد می­کند و مقاوم به بیماری بلایت گردو است.

پدرو (Pedro)

رقمی است زود بارده و نسبت به ارقامی که در جوانه­های انتهایی بارده هستند 30 تا 50 درصد بیشتر محصول تولید می­کند، در نتیجه این رقم در بسیاری از مناطق پرورش گردو گسترش یافته است. میوه­ها درشت بوده، پوست سنگین و درز سفتی دارد. مغز 48 درصد میوه را تشکیل می­دهد. برگ­های این رقم 19 روز بعد از رقم پاین ظاهر می­شود. دانه­های گرده آن در یک دوره طولانی آزاد می­شوند و گرده دهنده مناسبی است. گرمای شدید تابستان در کیفیت پوست سبز و مغز میوه این رقم تأثیر منفی دارد. پرمحصول است اما زودگلی آن نقطه ضعفی است که برای کشت در مناطق سرماخیز ایجاد محدودیت می­کند. میوه پدرو، جانبی و کیفیت آن متوسط است. شکل میوه گرد کشیده تا بیضی با نوک برجسته، اتصال پوست و لپه ضعیف، پوست آن نازک تا بسیار نازک (کاغذی مانند) است که در مناطق خنک با تابستان­های نیمه گرم خوب خشبی نمی­شود. مغز آن به آسانی از پوست جدا می­شود. رنگ مغز گردو کمی تیره، طعم و کیفیت آن از متوسط پایین­تر و به باکتریوز حساس است.

چاندلر (Chandler)

این رقم از تلاقی پدرو (Uc 56-224) به دست آمده است و بسیاری از خصوصیات آن از لحاظ بارور بودن جوانه­های جانبی، زمان ظهور برگ و برداشت محصول شبیه والد خود پدرو می­باشد. میوه­های بزرگ آن بیضی شکل بوده، پوست سبز، صاف و تیره رنگی دارد. مغز آن 49 درصد از وزن میوه را تشکیل می­دهد. در بین ارقامی که با پوست به بازار عرضه می­شوند می­توان این رقم را به همراه رقم هارتلی به بازار عرضه کرد. قدرت رشد درختان چاندلر متوسط بوده، به طور نیمه راست رشد می­کنند و یک رقم بسیار امیدبخش محسوب می­شود.

ته­هاما (Tehama)

رقم پرمحصولی بوده و جوانه­های جانبی آن بارور (80-70 درصد) می­باشند. برگ­های آن 11 روز بعد از رقم پااین ظاهر می­شود. میوه­های آن درشت بوده ولی گاهی در پوست چوبی آن شکاف ایجاد می­شود که موجب آسیب دیدن مغز و کاهش کیفیت می­گردد. رنگ مغز مطلوب بوده و به عنوان رقمی گرده دهنده مورد استفاده قرار می­گیرد. به علت اینکه درختان این رقم قوی و بزرگ است فاصله کاشت آن 13 متر در نظر گرفته می­شود.

لارا (Lara)

لارا واریته­ای جدید است که از کاشت هسته بذری با تلقیح آزاد از یک رقم گردوی کالیفرنیایی در آمریکا به دست آمده است. ظرفیت باردهی لارا بسیار بالا و حداقل تا 50 درصد بیش از رقم فرانکت است. میوه­های آن جانبی و بسیار زودرس است و با تنه نیمه بلند و نیمه گسترده­ای که دارد حتی به شکل پرچین نیز می­توان آن را در باغ کاشت. باز شدن جوانه­ها در این واریته بعد از ارقام پدرو و هارتلی و 8 روز قبل از رقم فرانکت آغاز می­شود، پس بهتر است برای احتیاط این واریته که گل نر آن نیز زودتر از گل ماده باز می­شود، پس بهتر است برای احتیاط این واریته که گل نر آن نیز زودتر از گل ماده باز می­شود نه فقط با فرانکت بلکه با روند دونتیناک توأم و همراه کاشته می­شود. لارا نیمه قوی است و به پایه­های قوی نیاز دارد. میوه آن گرد، به اندازه حدود 32 میلی­متر و دارای پوستی کاملاً متصل و خشبی است. میوه لارا به دلیل زودرسی، بیشتر تازه مصرف می­شود. طعم مغز گردوی آن معمولاً بسیار مطبوع و رنگ آن روشن است که در جعبه­های بسته بندی به تدریج کمی تیره می­شود.

مغز آن به راحتی از پوست جدا می­شود و نسبت مغز گل گردو به کل میوه 52 تا 55 درصد است. کیفیت مغز گردوی لارا بیشتر به کمیت و چگونگی نگهداری آن بستگی دارد، زیرا شرایط زراعی و اقلیمی بر حفظ تعادل و باردهی و قدرت درخت و در نتیجه در کیفیت گردو یا اندازه یا مغز آن اثر مستقیم دارد. لارا باید در مناطق سالم، عاری از یخبندان بهاره، در خاک بسیار مرغوب و دارای آبی فراوان کاشته شود. میوه لارا قبل از فرانکت می­رسد، بنابراین می­توان به شکل نوبرانه آن را به بازار عرضه کرد. لازم به یادآوری است که لارا به خصوص روی شاخه­ها به باکتریوز حساس است و این موضوع نباید نادیده گرفته شود.

ماربو (Marbot)

برجسته­ترین ویژگی این واریته زودرسی آن است و به این دلیل برای تازه خوری نوبرانه به بازار عرضه می­شود. ماربو مانند فرانکت زود به بار می­نشیند و محصول فراوان می­دهد، اما چون گل­های نر و ماده آن یک هفته قبل از رقم فرانکت باز می­شوند، بیشتر در معرض خطر سرمای بهاره قرار دارد. این حساسیت به سرما از نقاط ضعف آن محسوب می­شود. ماربو نسبت به باکتریوز و آنتراکنوز تحمل کمتری دارد، با این حال از فرانکت نسبت به این دو بیماری مقاوم­تر است. میوه ماربو گردتر و اندازه آن بزرگتر از فرانکت، اتصال پوست آن کمتر و نسبت مغز آن به وزن میوه 41 تا 47 درصد است ولی طعم مغز آن بهتر از فرانکت نیست.

پاریزین (Parisienne)

این واریته به دلیل کندی و تأخیر در باردهی اهمیت چندانی نیافته است. میوه آن مستطیل و با اندازه مطلوب است، اما اتصال لپه­ها ضعیف و در نتیجه خشک کردن دشوار است. نسبت مغز به وزن 43 تا 49 درصد و مغز آن اغلب رگه­دار است. پاریزین واریته­ای دیرگل، قوی و مقاوم به باکتریوز است که برای کشت نیمه گسترده مناسب­تر از سایر ارقام شناخته شده است. شاخه­بندی آن بسیار ضعیف و لخت ماندن قسمت­های پایینی درخت با توجه به قدرت آن دارای اهمیت است.