هرس و تربیت در ختان سیب

هرس و تربیت در ختان سیب

مهمترین اصل در هرس درختان سیب به حداکثر رساندین نفوذ نور خورشید به درون تاج درخت است. این مسئله در باغات سیب متراکم از اهمیت بیشتری برخوردار می باشد. زیرا تضمین کننده تولید منظم و فراوان میوه در درختان سیب پاکوتاه به شمار می رود . هفت اصل مهم برای هرس در ختان سیب در باغات متراکم به شرح ذیل می باشد.

1)                  حذف 2 یا 3 عدد از بزرگترین شاخه های جانبی در قسمت فوقانی درختان بارور (3/2 بخش فوقانی)

2)                  حذف شاخه های جانبی که قطر آنها به اندازه نصف قطر تنه اصلی درخت رسیده باشد و باقی گذاشتن کنده کوچکی از شاخه بر روی تنه جهت بازجوان سازی شاخه حذف شده

3)                   پرهیز از شاخه زنی شاخه های جانبی یکساله به ویژه در فصل رشد

4)      جلوگیری از رشد نامنظم و درهم شاخه ها در 3/1 بخش پائینی تاج

5)               حذف شاخه های آویزان به طرف پایین ، در ارقامی که رشد آویزانی نداشته و عادت رشد افراشته وگسترده دارند .

6)               حذف شاخه های که به صورت عمودی رشد کرده اند .

7)               باقی گذاشتن یک شاخه به عنوان محور اصلی درخت (محور مرکزی ) و پرهیز از      هرس آن

کلیه عملیات فوق به غیر از حذف شاخه های عمودی رشد فصل جاری در فصل خواب صورت گیرد.

تکنیک های تربیتی مقدماتی

تربیت درختان جهت احداث باغات متراک سیب هنگام کاشت درختان شروع می شود بدین صورت که اگر نهال های ترکه ای یا بدون انشعاب استفاده نماییم ، باید نهال را در ارتفاع 75 تا 80 سانتیمتر از سطح زمین سرزنی کنیم و اگر نهال های با کیفیت و دارای شاخه های جانبی مناسب بکاریم ،باید تمام شاخه های جانبی از سطح زمین تا ارتفاع 60 سانتیمتری را حذف نموده و محور مر کزی درخت را 25 سسانتیمتر بالاتر از بالاترین شاخه کمی بالاتر از یک جوانه خفته قطع نماییم. با انجام این فنون ،نهال های تربیت شده از زودباردهی مناسبی برخوردار خواهند شد. به محض این که شاخه های جدید 5 تا 7 سانتیمتر رشد نمودند. یکی از قویترین آنها را به عنوان محور مرکزی درخت انتخاب نموده و سایر شاخه های اطراف آن را به فاصله 5 سانتیمتری حذف می نمایم.

پس از کاشت درخت ، اگر محور مرکزی قدرت رشد زیادی نشان دهد و فاقد شاخه های جانبی باشد باید قبل از شروع فصل رشد در سال آینده با استفاده از تکنیک های ذیل آن را تحریک به شاخه دهی نمود.

تکنیک های مدیریت محور مرکزی

1)            کیسه کردن محور :در این روش 70 الی 80 سانتیمتر از محور درخت فاقد شاخه جانبی را 4 تا 6 هفته قبل از شروع رشد در بهار درون کیسه های پلی اتیلنی قرار داده و با استفاده از گیره های مخصوص ابتدا و انتهای آن را می بندیم. این آستری ها را تا موقعی که شاخه های جانبی 3 تا 5 سانتیمتر رشد نمایند، بر روی محور درخت نگهدای می کنیم . سپس کیسه ها را برداشته و با استفاده از پرومالین به غلظت 250 قسمت در میلیون شاخه های  جانبی کوچک را محلول پاشی می نمایم.

2)            مارپیچی نمودن محور : این روش در طول فصل رشد، وقتی محور مرکزی در بخش فوقانی به رشدی معادل 50 سانتیمتر رسید ، آن را خم نموده و با زاویه 45 درجه به قیم می بندیم.

این کار را با رشد مجدد محور در سال و به صورت برعکس جهت قبلی ادامه می دهیم تا محور حالت مارپیچی (زیگزاگ ) پیدا کند. این روش باع می شود شاخه های جانبی جدیدی در طول محور مارپیچی در بخش بالای محور ، رشد نمایند .باید مراقب بود که شاخه های جانبی رشد یافته بر روی قوس های شاخه ، حالت عمودی نیافته و یا محور مرکزی رقابت نکنند.

3)تضعیف محور مرکزی با حذف آن : هر گاه محوری مرکزی رشد خیلی زیادی نشان دهد ، به منظور تعادل رشدی درخت ، باید محور مرکز ی را تا نزدیکی یک شاخه جانبی ضعیف حذف نموده . این شاخه جانبی ضعیف ، جایگزین محور مرکزی قدیمی خواهد شد. لذا آنرا به قیم می بندیم این عملیات را باید در فصل خواب درخت انجام دهیم.

4)شاخه دار نمودن محور مرکزی بی شاخه با استفاده از زخم زنی:این عملیات باعث تولید شاخه های جانبی در طول محور بی شاخه خواهد شد. این کار 2 تا 3 هفته قبل از شروع باز شدن جوانه های درخت در فصل بهار ، با استفاده از چاقو یا اره برش های کم عمقی در ناحیه بالائی جوانه های جانبی در پوست درخت صورت می گیرد . این کار باعث باز شدن 50 تا 60 درصد از جوانه های جانبی نهفته و غیر فعال شده و باعث تبدیل آنها به شاخه های جانبی می گردد.

مدیریت شاخه های جانبی

1)         هنگاهی که شاخه های جانبی جدید به طول 7 تا 15 سانتیمتر رسیدند باید زاویه طبیعی آن ها را نسبت به محور مرکزی کاهش داد. به این منظور آنها را باید به وضعیت نزدیک به افقی باز می نمایم. این کار با استفاده از گیره های لباس و قرار دادن آنها در زاویه شاخه و محور مرکزی انجام می شود.

2)         هرگاه شاخه های جانبی رشد نموده و به وضعیت عمودی نزدیک شوند، باید با استفاد از وزنه های کوچک و یا بستن به طرف پائین با استفاده از ریسمان، آنها را خم کرده تا از رشد رویشی آنها جلوگیری شود و زودتر به مرحله گلدهی برسند.

3)      هر گاه شاخه های ثانویه بر روی شاخه های جانبی به طور عمودی رشد نمایند ، باید در صورت امکان آنها را نیز خم کرده و یا در صورت پر شمار بودن ، آنها را تنک یا حذف نماییم.

4)      عملیات خم کردن شاخه های جانبی و ایجاد شاخه های جانبی بر روی محور مرکزی،باید در طول فصل رشد(چند فصل رشد ) و تا هنگامی که محور مرکزی درخت به ارتفاع مطلوب برسد،تکرار شود.