زرد الو

درختی از خانواده رزاسه است که بیشتر ارقام کاشته شده ی آن به گونه prunus armeniaca تعلق دارد البته |گونه های دیگری نیز از آن موجود است که گاهی آنها را زیر گونه P. armeniaca می شمارند.

مناطق تولید و نیاز اقلیمی

زرد آلو در همه قاره ها در آب و هوای معتدل کاشته میشود. اسیا و اروپا بزرگترین مراکز تولید و انتشار زردآلو هستند. فرم های وحشی و گونه های وابسته ی آن در مناطق معتدل آسیا بین 33 و 70 درجه ی طول شرقی و 53 و 30 درجه ی عرض شمالی قرار دارد.

زردآلو از نظر احتیاجات محیطی بسیار شبیه هلو است؛ ولی کمتر از آن به سرمای زمستان نیاز دارد.(300-1000 ساعت در دمای کمتر از 7 درجه سانتیگراد). گل های این درخت در بهار زودتر از بیشتر میوه ای دیگر باز میشود؛ و به همین این درخت را باید در مناطی کاشت که خطر سرمای دیررس بهاره نداشته باشد.

تکثیر زردآلو عموما به روش پیوند T و یا پیوند قاشی روی پایه ی مورد نظر انجام میگیرد. این درخت در اراضی شیبدار و تراس ها نیز قادر به رشد است؛ در حالی که این مناطق برای کاشت سایر میوه های معتدل مناسب نیستند. زردآلو نسبت به خشکی مقاوم است، نمک را تحمل میکند و نسبت به آفات و بیماریها حساسیت کمتری دارد. ارقام زردآلو  به استثنای ارقامی مانند Mongold و Sungold که همدیگررا گرده افشانی می کنند، اغلب خودسازگارند و نیازی به ارقام گرده دهنده ندارند. زنبور عسل در گرده افشانی این ارقام نقش عمده ای دارد.

زردآلو به انواعی از بیماری های باکتریایی؛ مانند شانکر و بلایت باکتریایی، لکه باکتریایی و گال طوقه حساس است. همچنین، به انواع زیادی از بیماری های قارچی مانند پوسیدگی قهوه ای، لکه ی الترناریا و سفیدک سطحی مبتلا میشود. از مشکلات دیگر زردآلو نماتدها، ویروس ها و همجنین واملی هستند که از طریق پیوند انتقال می یابند.

ارقام زردآلو

گونه Prunus armeniaca را که Armeniaca vulgaris نیز می نامند، به علت میوه، پایه و یا اهداف زینتی پرورش می دهند. گونه P. ansu با آب و هوای مرطوب سازگار است و اغلب محققان آن را زیرگونه ی P. armeniaca می دانند. این گونه در شرایط گرم و مرطوب ژاپن رشد کرده و از میوه های آن سرکه و ترشی درست می کنند. گونه های P. sibirica  و P.manschurica  نسبت به سرما خیلی مقاوم هستند و در مدت خواب می توانند سرمای تا 50- درجه ی سانتیگراد را تحمل کنند. درخت گونه ی

P. sibirica  بزرگ تر است و در نواحی گرمسیری در اول فصل به گل مینشیند.

میو ه ی زرد آلو، هم به صورت تازه خوری و هم برگه قابل استفاده است. از ارقام مهم زردآلوی ایران می توان شکرپاره،شمس، نخجوان، قرنز شاهرود، نوری، خانی کتانی شیراز و نصیری تبریز را نام برد، که به خصوص زردآلوی شکرپاره در بیشتر نقاط ایران کشت میشود. قیسی نوعی زرد آلوی درشت و مرغوب است که بیشتر به صورت خشک شده(برگه) استفاده میشود. قیسی دماوند، مرغوب ترین نوع زردآلوی ایران است.

1.شکرپاره

رقمی با میوه های کوچک تا متوسط، کشیده که دو انتهای آن پهن است. پوست میوه زرد کرمی است که در مجاورت محا اتصال دم میوه، صورتی رنگ نیز دیده میشود. گوشت میوه زرد کم رنگ، خیلی شیرین، با طعم خوب و معطر، مغز آن شیرین و سفت است. رمی که بارده که نیاز به سرمای زیادی دارد و برای تازه خوری مناسب است.

2.قرمز شاهرود

میوه ای کشیده، درشت و نوک تیز دارد. رنگ پوست آن زرد و گلی است. رنگ گوشت آن زرد، خیلی شیرین و معطر است. برای حمل و نقل مناسب بوده، در اواسط تیرماه می رسد. میوه ی ممتاز و مرغوبی دارد و برای تازه خوری مناسب است.

3. نادری

میده ای کوچک تا متوسط کشیده دارد که دو انتهای آن پهن است. پوست میوه صاف و بدون کرک و پوست و گوشت میوه هر دو زرد کم رنگ و طعم خوبی دارند. مغز هسته ی آن شیرین است.

4.جهانگیری

یکی از ارام بسیار مقاوم نسبت به سرمای دیررس بهاره در منطقه شناخته شده است و طبق گزارش ها تا 5- درجه سانتیگراد گل های آن سرما را در بسطام شاهرود تحمل نموده است. میوه ی آن تخم مرغی شکل، به رنگ زرد و قرمز، گوشت زرد پر رنگ، شیرین که در اواخر تیرماه می رسد. برای تازه خوری مناسب است و خاصیت انباری خوبی ندارد.

5.شیپلی زودرس (Shipley early)

یک رقم زودرس است که اندازه ی میوه های آن متوسط و رنگ آنها سفید کرمی است. میوه اش شیرین و آبدار؛ ولی مغز هسته ی آن تلخ است، یک رقم تازه خوری است.

6.رکسانا(رکسونا) (Rexona)(Reksana)

رمی دیررس که منشا آن افغانستان است. میوه های بزرگ زرد با رنگ قرمز دارد. گوشت میوه ترد و آبدار و میخوش، و مغز هسته شیرین است. در برابر سرمای بهاره ماوم و برای باغ های متراکم بسیار مناسب است.

7. ویکات (Veecot)

ویکات رم شاخصی از ارام میان رس است. رنگ نارنجی تیره دارد. میوه ها تا زمان رسیدن روی شاخه می مانند؛ ولی به علت زود رنگ گرفتن آنها باید در انتخاب تاریخ برداشت دقت شود. به طور کلی یک درخت قوی است و برای مصارف تازه خوری و کمپوت سازی مناسب است.

8. هارکات (Harcot)

یک رقم زود رس است که میوه ای به رنگ سرخ دارد. برای تازه خوری مناسب است و مغز و هسته شیرین دارد. مقاوم در برابر سرما و یک درخت قوی است.

9. هاروجم (Harogem)

در اواسط فصل( چند روز بعد از رقم ویکات) میوه آن می رسد. برای تازه خوری مناسب است و زود رنگ میگیرد. در زمان برداشت باید دقت شود که کاملا رسیده باشد. در بعضی فصل ها بیماری لکه باکتریایی در این رقم مشکل ساز میشود؛ ولی روی هم رفته رقم خوبی است و در مقابل بیماری لکه هوه ای ماومت میکند.

10. تیلتون (Tilton)

درختانی قوی دارند و نسبت به سرما مقاوم هستند. دیرگل، خودبارور، دیرس و پربار، میوه های بزرگ تخم مرغی شکل دارند. رنگ میوه زرد، گاهی کمی صورتی یا قرمز است. میوه خوش طعم، سفت، آبدار و هسته شیرینی دارد و برای کمپوت سازی مناسب است.

11. مورپارک (Moorpark)

میوه های گرد و بزرگ و پوست زرد پرتالی روشن دارد. از نظر باردهی ضعیف، ولی از نظر اندازه و شیرینی بهترین رقم زردآلو است.

12. رویال (Royal)

بی شباهت به مورپارک نیست؛ اما تنومندتر است، که میوه های بزرگ، زردرنگ، سفت، شیرین و آبدار دارد. برای تهیه ی کنسرو و نیز برای دسر مناسب است. رقمی مقاوم نسبت به گرماست.

13. کایشا (Kaisha)

میوه های گرد، با اندازه متوسط (کوچک تر از رقم مورپارک) دارد. پوست میوه زرد، همراه با رنگ قرمز است. گوشت میوه ی آن زرد پرتقالی، شیرین و خوش طعم است. یک رقم زود رس است که هسته آن تلخ است.

14. سنت آمبرویز (Saint ambroise)

رقمی متوسط تا دیر رس است، که میوه های تخم مرغی شکل بزرگی دارد. پوست میوه زرد پرتقالی و خال های کوچک صورتی دارد. گوشت میوه آن سفت، آبدار و خیلی شیرین است.

15. نیوکاسل (New castle)

رقمی زودرس است که میوه های گرد، متوسط و زرد رنگی دارد. گوشت آن خیلی شیرین و آبدار است.

16. ویواگلد (Vivagold)

رقم دیررسی (حدود 6 روز بعد از رقم ویکات) که رنگ میوه آن زرد نارنجی است. چون میوه های این رقم نیز زودتر رنگ میگیرد، باید در تعیین تاریخ برداشت به رسیدن میوه ها توجه نمود. خاصیت فراوری آن خوب و نسبت به بیماری شانکر باکتریایی حساس است.