علائم ناسازگاری

1. ترکیب پیوندی که جوانه ی پیوندک در آن رشد نمی کند ، و طی مدت کوتاهی نهال پس از انجام عمل پیوند خشک می شود.
2. ترکیبی که جوانه در آن قادر به رشد است ولی حاصل آن درختی است که پایه در پایین محل جوش خوردن پیوند بیش از پیوندک رشد می نماید.
3. ترکیبی که در آن پیوندک بیش از پایه رشد می کند. البته بیشتر اتصال هایی که پیوندک  در آنها بیش از پایه رشد می کند ، اغلب حالت سازگاری ندارند و زیادی رشد به صورت ساده انعکاسی از تمایل ژنتیکی پیوندک به رشد بیشتر چوب در اثر افزایش فعالیت لایه ی زاینده است. گلابی  (( کومیس )) (Comice) روی تمام انواع پایه ها رشد بیشتری دارد، حتی پایه هایی که با آنها کاملاً سازگار است.
4. ترکیبی از پایه و پیوندک که در آن محل پیوند به حالت غیر طبیعی در می آید.
5. تولید ریشه جوش و پاجوش در بعضی از پایه های کلونی؛ مانند سیب M.9 و M.7 یک مشکل حساب می شود؛ زیرا که پاجوش ضمن تضعیف درخت ، ممکن است موجب جذب بعضی از آفات باشد.

علائم داخلی ناسازگاری

(( بیماری خط سیاه )) در زیر پوست محل پیوند، که در اثر ویروس پیچیدگی برگ گیلاس  (CLRV) و در نتیجه ی ناسازگاری پیوند گردو روی پایه هایی غیر از رقم J.regia ؛ مثل J.nigra بروز می کند. پایه J.regia ، تنها پایه ی مقاوم به این ویروس است.

علائم تأخیری ناسازگاری

اگر چه اغلب ناسازگاری در همان سنین اولیه رشد درخت مشخص می گردد، ولی برخی ناسازگاری ها ، آثار به تعویق افتاده ای دارند. حالت خط سیاه گردوی ایرانی پیوند شده روی پایه ی گردوی سیاه ، بعد از گذشت حدود 20 سال عملکرد رضایت بخش یا حتی بیشتر، ظاهر می شود.

ناسازگاری موضعی (Localized incompatibility)

این نوع ناسازگاری در اثر ساختار متفاوت پایه و پیوندک و ناشی از خویشاوندی دور، بین آن دو است. در اثر این نوع ناسازگاری ، معمولا میان بافت کامبیوم، آوندهای آبکش و چوب پایه و پیوندک ناحیه های منقطع ایجاد می شود و در نتیجه انتقال مواد غذایی بین پایه و پیوندک با مشکل رو به روست.

میان پایه

میان پایه، قطعه ای از شاخه ی یک رقم از درخت است که میان پایه و پیوندک قرار می گیرد. بنابراین، درخت دو بار پیوند می شود ( پیوند دوبل (Double grafting) یا پیوند مضاعف ) . علت انتخاب میان پایه و دو بار پیوند زدن درخت این است که گاهی پایه ای  مناسب با شرایط خاک وجود دارد که با رقم پیوندک سازگار نیست. برای مثال سیب رقم  را روی یک پایه مانند MM101 که رشد خوبی دارد، در ارتفاع حدود 12-6 سانتی متری خاک پیوند زده و بعد رقم پیوندک را حدود 20 سانتی متر بالاتر از محل پیوند قبلی ، روی میان پایه پیوند زد.

یک مثال دیگر از ناسازگاری موضعی پایه و پیوندک ، پیوند گلابی روی پایه ی  (( به )) است. استفاده از میان پایه ی (( اولد هم )) (Old Home) ، برای پیوند گلابی رقم  (( کنفرانس )) (Conference) روی پایه ی (( به )) ، این مشکل را حل کرده است.

هرچه طول قطعه ی میان پایه و ارتفاع محل پیوند از سطح زمین بیشتر باشد، به همان نسبت میزان ارتفاع درخت حاصل نیز کم می شود.

ناسازگاری منتقل شونده (Translocated incompatibility)

در ناسازگاری منتقل شونده ، عامل ناسازگاری ؛ مانند ، بیماری های ویروسی ، میکوپلاسماها و ترکیبات شیمیایی ، از پایه به پیوندک و به عکس منتقل می شود. اگر پرتقال روی پایه ی نارنج پیوند خوده باشد ، در صورت آلوده بودن پیوندک پرتقال به ویروس بیماری (( زوال فوری )) (Quick decline) ، پایه ی نارنج هم به آن حساسیت نشان می دهد و علائم ناسازگاری ظاهر می شود.

 برای جلوگیری از منتقل شونده ، خودداری از پیوند و یا استفاده از پایه و پیوندک ها از عوامل بیماری زا ضروری است.

علل ناسازگاری پایه و پیوندک با یکدیگر

1. خویشاوندی دور پایه و پیوندک
2. نوع متفاوت پایه و پیوندک
3. عادت رشد متفاوت پایه و پیوندک
4. ساخته شدن برخی ترکیبات شیمیایی توسط پایه یا پیوندک
5. وجود بیماری ویروسی در پایه یا پیوندک
6. انتخاب غلط نوع پیوند و محل پیوند
7. نابرابری مواد غذایی در پایه و پیوندک