آبیاری درخت گردو

تا این اواخر در فرانسه و در سایر مناطقی که میزان بارندگی سالانه یا ذخیره آب زیرزمینی فراوان بود، گردو به شیوه سنتی و اغلب بدون آبیاری کشت می­شد. پس از بررسی و مشاهدات عینی در باغ­های خصوصی و آزمایشی (آبی و دیم) مشخص شد که توان تولید گردو در باغ­های دیم، پیوسته در حال کاهش است و به رغم هرگونه عملیات زراعی، آب و آبیاری در افزایش تولید محصول اثر مثبت و غیرقابل انکار دارد. آبیاری نه فقط در بالا بردن کمیت میوه بلکه بر کیفیت آن نیز اثر مطلوبی می­گذارد.

در مناطقی که بارندگی کم و توزیع آن نامناسب باشد آبیاری درختان گردو ضروری است. آب غیرکافی موجب رشد کم، کاهش عملکرد و کاهش کیفیت میوه می­شود و آب بیش از حد نیز باعث کندی رشد و نیز موجب بروز بیماری­های طوقه و ریشه می­گردد. رنگ پوست و درصد چروکیدگی نشان دهنده کیفیت مغز است. با انجام آبیاری کیفیت مغز بهتر شده و عملکرد 3/4 درصد افزایش می­یابد. عدم آبیاری در یک فصل موجب کاهش رشد درخت و کاهش وزن مغز گردو می­شود. به علاوه آبیاری مجدد در سال بعد موجب افزایش وزن مغز می­گردد. تنش آب در شروع دوره رشد میوه موجب تشکیل درصد زیادی از میوه­های کوچک می­شود. آبیاری در اواسط و یا اواخر تابستان، بعد از سخت شدن پوست میوه­ها تأثیری در افزایش اندازه میوه­ها نخواهد داشت.

مطالعات انجام شده در مورد آبیاری نشان می­دهد که ریشه­های گردو در خاک­های شنی لومی رطوبت را از عمق 3 متری خاک جذب می­کنند و 80 درصد از رطوبت جذب شده از عمق 2 متری خاک به بالا صورت می­گیرد ولی در خاک­های سنگین، قسمت زیادی از آب جذب شده از قسمت فوقانی خاک و از عمق یک متری صورت می­گیرد. آبیاری برای درختان پیوندی و درختان جوان بسیار ضروری است ولی در درختان بالغ با افزایش توسعه ریشه­ها، میزان نیاز به آب کمتر می­شود. مقدار آبیاری به سن درخت، نوع خاک، مقدار بارندگی و پراکنش آن، استفاده از مالچ و سیستم مدیریت خاک بستگی دارد. آبیاری در پاییز پس از برداشت محصول از اولویت خاصی برخودار است. حتی توصیه می­گردد که در طول زمستان چند نوبت آبیاری کامل صورت گیرد تا آب کافی در اعماق ریشه برای رویش اول بهار ذخیره گردد.

مهمترین اثر آبیاری زمستانه بهره­گیری از تأثیر مثبت یخبندان­ها برای از بین بردن لارو، شفیره و پوره حشراتی است که زمستان گذرانی خود را در خاک پای درختان انجام می­دهند و آبیاری بسیار موثر و مفید می­باشد. بدین وسیله با یک هزینه بسیار کم، یک مبارزه بیولوژیکی اساسی در مورد بعضی از آفات انجام می­گیرد. آبیاری در طول فصل رویش باید براساس برنامه منظم و با دقت صورت گیرد و توصیه می­گردد به فاصله نیم متر یا بیشتر از یقه درخت باشد.

دوره­های بحرانی

در طول دوره رشد گیاهی، درخت گردو مراحل مختلفی را می­گذراند که طی این مراحل غفلت در آبیاری نه فقط محصول سال، بلکه تولید کمی و کیفی سال­های آینده را نیز مورد تهدید قرار می­دهد. اثرهای آبیاری نامطلوب برحسب تاریخ آبیاری:

-­­ اثرهای تخریبی کمبود آب در اندازه میوه و رشد گیاه در خرداد ماه:

1-­ کوچک شدن اندازه میوه.

2- کاهش رشد گیاهی که حتی با آبیاری بعدی و اضافی نیز اثرهای نامطلوب هنوز دیده خواهند شد.

3- تأخیر در رشد گیاهی، نارس ماندن شاخه­ها، خطر یخبندان و تشکیل جوانه­های ناقص که در صورت ادامه خشکی، باقی مانده جوانه­های برگ و میوه نیز نارس و ناقص خواهند شد.

-­ اثرهای تخریبی کمبود آب در اندازه میوه و رشد گیاه در تیر ماه:

1-­ نقص در رشد گیاهی

2- نقص در تشکیل جوانه­های میوه، کاهش جوانه­های گل و کمبود تولید میوه در سال بعد

3- نقص در تشکیل مغز گردو (چروکیدن) ذ

-­ اثرهای تخریبی کمبود آب در اندازه میوه و رشد گیاه در مرداد ماه:

1-­ نقص در تشکیل جوانه­های میوه و نقص در بستن مغز گردو (دو رنگی و پژمردگی)

2- نارس ماندن شاخه­های سال و خطر یخبندان

-­ اثرهای تخریبی کمبود آب در اندازه میوه و رشد گیاه در شهریور ماه:

1- نقص در تجمع مواد خشک در مغز گردو، کاهش وزن و پژمردگی مغز (پس از خشک کردن)

2- نقص در خشبی شدن شاخه­های سال

چون تبدیل عناصر معدنی برای رشد کامل اندام­های مختلف گیاه به آب و قدرت تحرک آن متکی است، کمبود آب یا خشکی خاک عمل جذب عناصر غذایی و نحوه استفاده از آنها را مختل می­کند و به خطر می­اندازد. کاهش بازده محصول در قطعات دیم نسبت به باغ­های آبی (برحسب جنس خاک و ارقام) بین 15 تا 50 درصد گزارش شده است، بنابراین مشاهده می­شود که آبیاری در باغ­های گردو از لحاظ تولید کمی . کیفی میوه دارای چه اهمیتی است. باید دانست ارقامی که میوه آنها جانبی است در مقابل کمبود آب حساس­تر از ارقامی هستند که میوه آنها انتهایی است. بنابراین در شرایط کم آبی به منظور رفع اثرهای این کمبود، اولاً باید ارقامی انتخاب شوند که میوه آنها انتهایی باشد، ثانیاً آب مورد نیاز آنها باید قبلاً پیش بینی و تأمین شده باشد و از هدر رفتن آب با تدبیرهای لازم جلوگیری شود. از عواقب دیگر آب کاهش طول عمر درخت، تشدید حساسیت نسبت به عوارض اقلیمی و پارازیت­ها و کاهش تأثیر مواد غذایی کودها را می­توان نام برد.